İlk kalite standardı oluşturma girişimi, sanayi ve
teknolojideki genişlemenin ve etkilerinin en çok hissedildiği ülke olan
Amerika'da, 2. Dünya Savaşı sırasında olmuştur. Bu standart oluşturma girişimi,
bir kalite sistem spesifikasyonu olan MIL-Q-9858 ile muayene sistem
gereksinimlerini belirleyen MIL-I-45208'in doğmasına yol açmıştır.
İlk kalite standardı oluşturma girişiminin ardından,
oluşturulan bu iki standart, Kuzey Atlantik Anlaşması Teşkilatı (NATO)'nda
kullanılmak üzere bir dizi standarda esas teşkil etmiştir. Bunlara, Müttefik
Kalite Güvence Yayınları (AQAP) denilmiş ve bunlardan AQAP-110, bir kalite
sistem spesifikasyonu olup, imalat, tasarım, muayene ve deney konularını,
AQAP-120 imalatı ve AQAP-130 ise muayene sistem spesifikasyonu olup sadece son
muayeneyi kapsamıştır.
1979 yılında İngiltere'de AQAP standartlarını esas alan BS
5750 Standardı ortaya çıkmıştır. Bu standart, üç bölümden oluşmuştur. Birinci
bölüm kalite sistem spesifikasyonu, ikinci ve üçüncü bölümleri ise tetkik
sistem spesifikasyonlarını içermiştir.
İngiltere için tanımlanan bu durum, benzer şekilde dünyanın
her tarafında uygulanmaya başlamış ve bütün bu gelişmeler, temelde aynı, ancak
uygulama şekli bakımından farklı olan, kalite ve denetim standartlarını ortaya
çıkarmıştır. İşte bu sebeple, ülkeler arasındaki standart farklılıklarını
gidermek amacıyla Uluslararası Standartlar Organizasyonu (ISO) içerisinde bir
komite oluşturularak ortak standartlar geliştirme çabaları başlamıştır. TC 176
(Technical Committe 176) adıyla oluşturulan bu komite, geniş çaplı çalışmalar
başlatmış ve birçok ulusal girdiyi ve büyük ölçüde BS 5750 Standardı'nı dikkate
alarak dünya çapında geçerli olan ISO 9000 serisi standartlarını meydana
getirmiştir. Standart ilk olarak 1987 yılında, Kalite Güvence Sistem Standardı
olarak yayımlanmıştır. 1987 yılında yayımlanan bu standart ISO 9001, ISO 9002,
ISO 9003 olarak 3 alt standarttan oluşmuştur. Buna göre, kuruluşlar,
faaliyetleri doğrultusunda bu standartlardan birini uygulamış ve birinin
denetimine girmişlerdir. Standardın, 1987 yılında yayımlanan versiyonu daha çok
doğru üretim ve hata yakalama konularına odaklanmıştır.
Standart, ilk olarak 1994 yılında revizyona uğramıştır.
Standardın esas revizyon amacı, imalat ağırlıklı hazırlanan standardın hizmet
sektörüne de uyarlanması ve ürün kelimesinin hizmeti de içerecek şekilde
genişletilmesi olmuştur. Standardın bu versiyonu, 1987 versiyonuna ek olarak
hata önleme konusuna odaklanmıştır.
Standart, 2000 yılında büyük bir revizyona uğramış ve Kalite
Yönetim Sistemi Standardı olarak yayımlanmıştır. 2000 yılındaki revizyonla
birlikte ISO 9002 ve ISO 9003 Standard'ları geçerliliğini yitirmiştir ve sadece
ISO 9001 Standardı'nın belgelendirmesi yapılmaya başlanmıştır. Kuruluşlar, faaliyet
alanları ne olursa olsun sadece ISO 9001'in şartlarını uygulamakta ve ISO 9001
belgesi almaktadırlar. ISO 9002 ve ISO 9003 Standartları ile belirlenen
farklılıklara, ISO 9001'in 7. maddesi kapsamında yapılabilecek "hariç
tutma" kuralı doğrultusunda ulaşılması hedeflenmiştir. Standardın bu
versiyonu önceki versiyonlara ek olarak; proses (süreç) tabanlı, sürekli
iyileşmeye ve müşteri memnuniyetine odaklı bir yönetim sistemi modeli
sunmaktadır.
ISO 9001 Standardı'nın 2008 revizyonu, 15 Kasım 2008
tarihinde ISO tarafından yayımlanmıştır. Yapılan değişiklikler, ufak çaplı
değişiklikler olup, herhangi bir ek gereklilik getirmemiştir. ISO 9001
Standardı'nın revizyon amacı, mevcut olan ISO 9001:2000 Standardı'nın karmaşık
noktalarını aydınlatmak ve ISO 14001 Standardı ile uyumlu hale getirmek
olmuştur. ISO 9001:2008 revizyonu hakkında daha fazla bilgi almak için
tıklayınız.
Kısaca ISO 9001 Standardı'nın tarihsel gelişimi şu şekilde
özetlenebilir:
1963'de MIL/Q/9858 (ABD'de savunma teknolojisinde)
1968'de AQAP standartları (NATO üyesi ülkelerde)
1979'da BS 5750 (İngiltere'de)
1987'de ISO 9000 serisi (ISO tarafından)
1988'de EN 29000 standartları (CEN tarafından)
1988'de TS 6000 Kalite Güvence Sistem Standardı olarak
yayımlandı.
1991'de TS EN ISO 9000
1994'de ISO tarafından revize edildi
(9001:1994/9002:1994/9003:1994).
1996'da EN 29000 serisi EN ISO 9000 olarak yayımlandı.
2000'de ISO tarafından revize edildi ve 9001:2000 olarak
yayımlandı.
2008'de ISO tarafından revize edildi ve 9001:2008 olarak
yayımlandı.
..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder